ÇAYÜDAD Başkanı Mavi: Enflasyon Altındaki Yaş Çay Fiyatı Kabul Edilemez, Revize Edilmeli!

2024 yılı yaş çay alım sezonu başladı ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kilogram başına 17 TL taban fiyatı, 2 TL destekleme bedeli ile toplamda 19 TL fiyat açıklandı. Bu fiyat, enflasyon oranının altında kalması ve üretim maliyetlerini karşılamaması nedeniyle büyük tepkilere yol açtı.

Çay üreticileri taban fiyatın devletin açıkladığı enflasyonun da altında olduğundan devletin üreticiyi ezdiğini kaydederken ÇAYÜDAD Başkanı Mustafa Mavi, üreticiyi mağdur eden fiyatın kesinlik kabul edilebilir bir fiyat olmadığını belirterek, "Maliyetler arttı, işçilikler arttı, girdiler arttı, gübre arttı. Bir kilogram çayın maliyeti 20 TL'ye geliyor. TÜİK'in açıkladığı bu enflasyona rağmen 20 TL'ye mal ettiğimiz çayı biz 19 TL'ye, 17 TL'ye nasıl vereceğiz?" diyerek yaş çay fiyatının maliyetleri karşılamadığını ve revize edilmesi gerektiğini söyledi.

Özel sektörün 19 TL fiyat vermesine karşın ÇAYKUR'un 17 TL fiyat vermesinin haksızlık olduğunu, kendilerinin özel sektöre yönlendirmeye çalışıldığını ve ÇAYKUR'un çay lamasının önüne geçilerek zayıflamasının istendiğini düşündüklerini kaydetti.

Mavi açıklamasında şunları kaydetti: “2024 yılı yaş çay sezonu geçtiğimiz günlerde başladı. Özel sektör ve ÇAYKUR çay alımlarını yapıyor. Bilindiği üzere özel sektör 10 gün önce bir fiyat açıklayarak 19 TL’den üreticilerden çay almaya başladı. ÇAYKUR’da akabinde kampanyayı açarak çay alımlarına başladı. Ama devlet aldığı ürünün fiyatını daha açıklamamıştı. Bir belirsizlik vardı. Üretici de burada ‘acaba ÇAYKUR, devlet hangi fiyatı açıklayacak, ne açıklayacak?’ diye bir yetkili, sayın bakanı beklerken Tarım Bakanlığı sitesinde çay taban fiyatının17 TL, destekleme ile 19 TL’ye geldiğini gördük Bu tabi bölgedeki çay üreticilerini çok üzmüştür. Çünkü TÜİK’in rakamlarına bakıldığı zaman % 69-70 olan enflasyon ama Tarım Bakanlığının verdiği fiyat % 54 seviyelerinde kalmıştır. Burada bir mağduriyet var. Maliyetler artmış, işçilikler artmış, girdiler artmış, gübre artmış. Bize zaten bir kilogram çayın maliyeti 20 TL’ye geliyor. TÜK’in açıkladığı bu enflasyona rağmen 20 TL’ye mal ettiğimiz çayı biz 19 TL’ye, 17 TL’ye nasıl vereceğiz. Bu üretici düşünülmedi mi hiç bu şekilde. Üretici soruyor. Özel sektör 19 TL verdi + 2 TL destekleme ile 21 TL’ye gelecek devlet bizden 17 TL + 2 Tl olmak üzere 19 TL’ye alacak. Bu şekilde olmasını beklemiyorduk, beklemiyoruz da.”

Mavi, taban fiyatının en azından maliyetleri karşılayacak seviyeye 23-24 TL’ye yükseltilmesi gerektiğini belirttiği açıklamasında, “Üretici zaten mağdur, zaten sıkıntılı. Bütün maliyetler arttı. TÜİK’in rakamlarına da bakarsak arttı. Zaten TÜİK rakamlarına göre enflasyon % 70 ama üreticiye verilen fark önümüzdeki 1 yıl için geçerli olacak 2025 yılı Mayıs ayına kadar yaş çay yaprağının fiyat bu. Bu kesinlikle kabul edilebilir bir rakam değil. Sayın Tarım Bakanlığı bu rakamı açıklamadan bir analiz yapmamış olsa gerek. Çünkü Doğu Karadeniz’deki üreticilerin girdi maliyetleri ve giderleri göz önünde bulundurulmamış. Özel sektörün 19 TL açıkladığı bir çaya siz nasıl 17 TL verirsiniz? Üreticiye ‘siz bana çay vermeyin, gidin özel sektöre verin mi ‘demek istiyorsunuz? Bu şekilde Tarım Bakanlığı kendi bünyesindeki ÇAYKUR’un çay almasını mı istemiyor, kapatmasını, zarar etmesini mi istiyor? Üreticinin burada ton başına 2 bin lira bir zararı olacak. Doğal olarak diyorlar ki bizde özel sektöre verelim çayımızı daha fazla alayım. ÇAYKUR’A verirsek daha az para alacağız. Bunun için üreticilerini mağduriyetlerin giderilmesi ve hassasiyetinin korunması bakımından en azından maliyetlerimizin karşılığı olan bu paranın revize edilmesini bekliyoruz. Çünkü üretici budamasını yapmış ÇAYKURa çayını satmak için. En az 23-24 lira para beklerken 17 lira verilmesi üreticiyi tamamen hüsrana uğratmıştır. Özel sektör de bir anda kahraman olmuş durumda. Tarım Bakanlığı sanki bize çay vermeyin, gidin özel sektöre çay verin der gibi bizi sahipsiz bıraktı. Üretici devletine ÇAYKUR’a sahip çıkarken devlet şu anda üreticisine sahip çıkmamıştır. Üretici şu anda kızgındır. Hava şartları da biraz soğuk gittiği için çay bahçesine de girmek istemiyor. Çayda verim düşük bu sene rekoltede biraz düşük olacak. Orada da biraz kaybımız var. Bir an evvel taban fiyatın oturulup tekrar revize edilerek en azından maliyetleri karşılayacak bir noktaya getirilmesini bekliyoruz” şeklinde konuştu.