12 Eylül 1980 Darbesi

12 Eylül 1980 sabahı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en karanlık günlerinden birine uyandı. Türk Silahlı Kuvvetleri, saat 03.00’te yönetime el koyarak, ülkenin dört bir yanında kontrolü ele geçirdi. Bu darbe, Türkiye’nin siyasi, toplumsal ve ekonomik yapısında derin yaralar açtı.

Darbeye Giden Süreç

1970’lerin sonlarına doğru Türkiye, siyasi istikrarsızlık, ekonomik kriz ve artan terör olaylarıyla boğuşuyordu. Siyasi cinayetler, sokak çatışmaları ve grevler ülkeyi kaosa sürüklüyordu. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 114 turda sonuçlanamaması, hükümetin otoritesini zayıflatmıştır

Darbe Günü

12 Eylül sabahı, TRT radyosunda İstiklal Marşı’nın ardından Harbiye Marşı çalındı ve dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in imzasıyla Milli Güvenlik Konseyi’nin bildirisi okundu. Bu bildiri, darbenin resmen başladığını ilan ediyordu2. Darbe, “Bayrak Harekatı” kod adıyla yürütüldü ve tüm iletişim kanalları, hükümet binaları ve stratejik noktalar hızla ele geçirildi.

Darbe Sonrası

Darbe sonrası dönemde, Türkiye’de insan hakları ihlalleri, işkenceler ve idamlar yaşandı. 650 bin kişi gözaltına alındı, 230 bin kişi yargılandı ve 50 kişi idam edildi1. Siyasi partiler kapatıldı, TBMM lağvedildi ve yeni bir anayasa hazırlandı. Bu süreçte, binlerce kişi yurtdışına kaçmak zorunda kaldı1.

Türkiye’ye Kaybettirdikleri

12 Eylül darbesi, Türkiye’nin demokrasi serüveninde derin izler bıraktı. İnsan hakları ihlalleri, ekonomik durgunluk ve toplumsal travmalar, ülkenin geleceğini olumsuz etkiledi. Darbe, Türkiye’nin demokratikleşme sürecini yıllarca geriye götürdü ve toplumsal kutuplaşmayı artırdı.

12 Eylül 1980 darbesi, Türkiye’nin hafızasında silinmeyecek bir kara leke olarak kalmaya devam ediyor. Bu karanlık günün anıları, demokrasinin ve insan haklarının önemini bir kez daha hatırlatıyor.